Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego nie są klasyczną jednost - ką chorobową, ale powinny być traktowane jako zespół objawów, które mogą występować w wielu różnych populacjach klinicznych i mieć różno-rodną etiologię. Klinicyści obserwowali już od wielu lat osoby, u których
Fot: KatarzynaBialasiewicz / Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD) to zaburzenia zmysłu słuchu spowodowane nieprawidłowościami na poziomie centralnego układu nerwowego. Ich istotą są trudności w słyszeniu dźwięków w hałaśliwym środowisku oraz niezdolność do ich prawidłowego różnicowania. W przypadku centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego terapia jest jedyną najskuteczniejszą metodą leczenia. Zajęcia psychologiczno-logopedyczne trwają wiele miesięcy. Wymagają zatem cierpliwości i systematyczności. Opierają się głównie na stymulacji słuchu za pomocą różnych bodźców. Co się kryje pod pojęciem centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego? Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (ang. Central auditory processing disorder, CAPD), inaczej niedosłuch centralny, to zespół objawów wynikający z uszkodzenia zmysłu słuchu pomimo prawidłowej budowy anatomicznej uszu. Mimo że chory nie jest osobą niesłyszącą, ma problem z właściwym różnicowaniem dźwięków. Ogólnie rzecz biorąc – słyszy i rozpoznaje je inaczej niż zdrowe osoby w jego otoczeniu. Na wystąpienie CAPD szczególnie narażone są dzieci, choć niedosłuch centralny może towarzyszyć także ludziom w podeszłym wieku, u których zmysł słuchu uległ uszkodzeniu i pomimo zaleceń nie noszą one aparatu słuchowego. Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego można rozpoznać już w pierwszych latach życia dziecka, gdy ma ono kłopoty z mową, artykulacją dźwięków oraz pisaniem, ponieważ nie słyszy prawidłowo. Zobaczcie, na czym polega badanie słuchu: Zobacz film: Badanie słuchu. Źródło: 36,6 Przyczyny centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego Jedną z częstych przyczyn CAPD u dzieci jest niedotlenienie mózgu w czasie porodu, ale uszkodzenie słuchu może pojawić się również w późniejszym etapie życia. Zdarza się, gdy dziecko boryka się z przewlekłymi stanami zapalnymi w okolicach uszu, miało urazy głowy lub zapalenie opon mózgowych w dzieciństwie. Niedosłuchowi centralnemu sprzyjają także zaniedbania wychowawcze np. brak nauki mowy i prawidłowej stymulacji słuchu w okresie niemowlęcym. U osób starszych zaburzenia przetwarzania słuchowego wiążą się najczęściej z uszkodzeniami centralnego układu nerwowego. Na niedosłuch narażone są zwłaszcza osoby z rozpoznanymi nowotworami, toksycznymi zatruciami lub po udarach. Przyczyną zaburzeń mogą być też zmiany degeneracyjne, które pojawiają się z wiekiem oraz tzw. deprywacja słuchowa. Jest to ograniczenie odbierania bodźców zewnętrznych spowodowane długotrwałym niedosłuchem i niechęcią do noszenia aparatu słuchowego. Objawy CAPD Osoby z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego nie są głuchonieme. Mogą słyszeć normalnie pod warunkiem, że nic innego nie rozprasza ich uwagi. Niedosłuch centralny można podejrzewać, gdy człowiek (dziecko): słyszy gorzej w momencie hałasów dobiegających z zewnątrz, ma trudności z lokalizacją i identyfikacją dźwięków, nie rozumie sensu wypowiedzi osoby, z którą rozmawiają, boryka się z częstymi bólami głowy, ma problem z wykonaniem polecenia podanym długim ciągiem słów, bywa zmęczone/y długotrwałym hałasem, ma trudności z zapamiętywaniem i powtarzaniem zasłyszanych treści, mówi niepoprawnie z powodu kłopotów z intonacją, nieustannie myli jednakowo brzmiące słowa. U dzieci CAPD bardzo często jest przyczyną kłopotów w szkole. Nie potrafią one poprawnie pisać ani czytać. Nie umieją także skupić uwagi na lekcji, co przekłada się na słabe oceny. Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – diagnoza Rozpoznanie niedosłuchu poprzez badanie centralnego przetwarzania słuchowego nie jest wcale łatwe, ponieważ audiogram u osoby chorej może być prawidłowy. Oprócz audiometrii tonalnej i impedancyjnej potrzebna jest także otoemisja ślimakowa, która polega na dostarczaniu różnych dźwięków do ucha zewnętrznego pacjenta i ocenie jego słuchu. Badaniem obowiązkowym jest również test BERA, czyli analiza potencjałów słuchowych pnia mózgu. Niezbędna jest też opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej, która będzie określała iloraz inteligencji chorego. Leczenie centralnego zaburzenia przetwarzania słuchowego U osoby z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego ćwiczenia stymulujące zmysł słuchu to jedyna forma leczenia tej przypadłości. Nie ma bowiem leków, które mogą złagodzić niedosłuch. Terapia logopedyczna trwa nawet kilka miesięcy. Od chorego wymaga się systematyczności i regularności w ćwiczeniach. Jeśli jest to dziecko, rodzic powinien ćwiczyć z nim w domu. W niektórych centrach diagnostycznych można wypożyczyć tzw. Stymulację Polimodalną Percepcji Sensorycznej (SPPS). Jest to dość nowa metoda terapii dla osób z niedosłuchem. Polega na połączeniu treningu zmysłu słuchu, dotyku i wzroku jako jednego elementu leczenia. Chorym z CAPD poleca się też trening Neuroflow (opiera się na słuchaniu, a następnie powtarzaniu dźwięków) oraz trening Tomatisa lub Berarda. Technika powinna być dobrana stosownie do potrzeb i wieku pacjenta. Bibliografia: 1. A. Skoczylas, M. Lewandowska, A. Pluta, Z. Kurkowski, H. Skarżyński, Ośrodkowe zaburzenia słuchu – wskazówki diagnostyczne i propozycje terapii, w: „Nowa Audiofonologia”, vol. 1, nr 1, s. 11–18.
CENTRALNE ZABURZENIA SŁUCHU: najświeższe informacje, zdjęcia, video o CENTRALNE ZABURZENIA SŁUCHU; centralne zaburzenia słuchu - diagnoza Śląsk
Jedną z przyczyn trudności w uczeniu się dzieci są zaburzenia przetwarzania słuchowego: trudności w rozumieniu mowy w szumie, problemy z różnicowaniem dźwięków, kłopoty z pamięcią i uwagą słuchową. Uczniowie często dekoncentrują się na lekcjach, wypowiadając się, zniekształcają słowa, przestawiają szyk wyrazów i zmieniają treść powtarzanych zdań. Przyczyny tych objawów mogą być różne. Jedną z nich jest zaburzone przetwarzanie słuchowe. Prawidłowy odbiór dźwięków z otoczenia zależy zarówno od dobrego funkcjonowania ucha, czyli dobrej czułości słuchu, jak i od sprawności procesów analizy impulsów nerwowych, dostarczanych przez nerw słuchowy z ucha do mózgu. Dopiero gdy te dwa elementy układu słuchowego funkcjonują prawidłowo, możemy łatwo i bez wysiłku komunikować się w różnorodnych sytuacjach – także tych niekomfortowych akustycznie, np. na ulicy, w grupie osób lub w przestrzennej sali, gdzie dźwięki odbijają się i zniekształcają od pustych ścian. Problemy słuchowe mogą być wynikiem uszkodzenia „centralnej” – czyli nerwowej – części układu słuchowego. Trudności w przetwarzaniu informacji na drodze słuchowej są zespołem objawów, które wynikają z różnego typu zaburzeń w obrębie ośrodkowej części układu słuchowego i najczęściej występują przy prawidłowej czułości słuchu (Senderski 2014, s. 77–81; 2002). Przetwarzanie słuchowe Przetwarzanie informacji zmysłowej na sygnały nerwowe odbywa się w mózgu, który nieustannie je interpretuje i nadaje im znaczenie. Prawidłowe słyszenie zależy nie tylko od fizycznej sprawności ucha, ale również od procesów przetwarzania informacji słuchowej, zachodzących na wyższych piętrach drogi słuchowej. Przetwarzanie słuchowe obejmuje funkcje słuchowe wyższego rzędu, takie jak dyskryminacja słuchowa, lokalizacja źródła dźwięku i czasowe przetwarzanie sygnałów akustycznych (ASHA 1996, s. 41–54; 2005, Zaburzenia przetwarzania słuchowego (ang. Auditory Processing Disorders, APD) dotykają od ok. 2–3% (Chermak i wsp. 1998, s. 452–465; Wilson 2003, s. 123–126) do nawet 7% populacji dzieci w wieku szkolnym (Musiek, Gollegly, Lamb, Lamb 1990, s. 372–383). Trudności związane z ośrodkowymi zaburzeniami słuchu mogą istotnie wpływać na różne sfery rozwoju i sukces edukacyjny dzieci, na zdolności nabywania umiejętności czytania i pisania. Z tego powodu niezwykle ważne jest wczesne rozpoznanie zaburzeń oraz wdrożenie skutecznych działań terapeutycznych (Bogdanowska 2008, s. 9–12). Działania profilaktyczne są jedną z możliwości zapobiegania zaburzeniom słuchu, zarówno niedosłuchom, jak i zaburzeniom centralnym słuchu, poprzez prowadzenie przesiewowych badań słuchu, monitorowanie poziomu hałasu i przeciwdziałanie powstawaniu nadmiernego hałasu w szkołach, podnoszenie świadomości nauczycieli i uczniów oraz poprzez właściwe wychowanie słuchowe (Bogdanowska 2011, s. 109–124; Borowiecka 2015, s. 46–53; Rostkowska 2015, s. 135–142). Szacuje się, że w populacji dziecięcej zaburzenia przetwarzania słuchowego ma 1/3 dzieci z dysleksją rozwojową (Dawes i Bishop 2011, s. 432–436) i połowa dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce (Sharma, Purdy i Kelly 2009, s. 706–722). Na powstanie zaburzeń procesów przetwarzania słuchowego mogą mieć wpływ problemy w okresie noworodkowym: wcześniactwo, niedotlenienie w czasie porodu, urazy okołoporodowe, stany zapalne mózgu i opon mózgowych, urazy czaszkowo-mózgowe, częste zapalenia ucha środkowego, częste sączkowanie uszu, zbyt późne zastosowanie aparatu w niedosłuchu, czyli obwodowe uszkodzenia słuchu, uwarunkowania genetyczne, uszkodzenia toksyczne. Wczesne wykrycie zaburzeń przetwarzania słuchowego zwiększa szanse na skuteczną ich rehabilitację i zapobieżenie trudnościom w komunikacji i nauce. Dlatego tak ważna jest wielospecjalistyczna diagnoza (medyczna – audiologiczna, neurologiczna, logopedyczna, pedagogiczna, psychologiczna), która jest podstawą rozpoczęcia działań terapeutycznych. Od kilku lat w Polsce jest dostępny program do diagnozy i terapii dzieci z APD – Neuroflow, Aktywny Trening Słuchowy. Diagnostyka centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD) opiera się na behawioralnych testach psychoakustycznych, które pozwalają na ocenę sprawności przetwarzania słuchowego – tzw. wyższych funkcji słuchowych (Senderski 2014, s. 77–81). Platforma diagnostyczna APD-Medical umożliwia wykonanie baterii testów wyższych funkcji słuchowych: testu reakcji słuchowej i wzrokowej, adaptacyjnego, jednosylabowego testu rozumienia mowy w szumie, testu sekwencji częstotliwości, adaptacyjnego testu rozdzielczości czasowej układu słuchowego, adap- tacyjnego testu rozdzielczości częstotliwościowej oraz rozdzielnousznego testu liczbowego (Senderski, Iwanicka--Pronicka, Joanna Majak, Walkowiak, Dajos 2016, s. 99–106, Przybyla 2017, s. 113–125). Celem diagnozy wyższych funkcji słuchowych jest potwierdzenie lub wykluczenie zaburzeń przetwarzania słuchowego oraz ocena ich zakresu i głębokości. W procesie diagnostycznym konieczna jest ścisła współpraca audiologa z logopedą i psychologiem w celu uzyskania pełnej informacji o obrazie klinicznym pacjenta. Brytyjskie Towarzystwo Audiologiczne wyróżnia trzy podtypy zaburzeń przetwarzania słuchowego, w zależności od etiologii:POLECAMY APD rozwojowe (developmental), które rozpoznaje się u dzieci z objawami APD, których czułość słuchu jest w normie i u których nie stwierdzono innej przyczyny zaburzeń słuchu ani czynników ryzyka; u części tych osób objawy mogą utrzymać się do wieku dorosłego, APD nabyte (acquired), w których prawdopodobną przyczyną APD są czynniki działające w okresie płodowym i noworodkowym, prowadzące do mikrouszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego (OUN), takie jak wylew dokomorowy, niedotlenienie okołoporodowe, wcześniactwo, wysoki poziom bilirubiny, cytomegalia, toksoplazmoza czy infekcje wirusowe (grypa), APD wtórne (secondary) do niedosłuchu zarówno odbiorczego, jak i przewodzeniowego, występujące już po jego ustąpieniu, np. spowodowane przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego; mechanizm powstania zaburzeń wynika z deprywacji słuchowej, w okresie dynamicznego rozwoju funkcji słuchowych we wczesnych latach życia (British Society of Audiology 2011; Senderski 2014). W codziennej praktyce terapeutów spotykane są różnorodne objawy zaburzeń słuchu u dzieci. Badania wykazały, że z punktu widzenia patofizjologii i mechanizmów prowadzących do tych zaburzeń możemy obserwować jeden lub kilka profili klinicznych APD. Każdy z nich ma inne objawy i przysparza innych trudności dziecku. Są to: zaburzenia uwagi słuchowej i rozumienia mowy w hałasie, zaburzenia fonologiczne i percepcji czasowych aspektów dźwięku, zaburzenia wymiany informacji słuchowej pomiędzy półkulami przez ciało modzelowate (deficyt integracji). Każdy z tych podtypów różni się objawami i sposobami terapii. Zaburzenia fonologiczne są klasyczną postacią ośrodkowych (centralnych) zaburzeń słuchu. Ich istotą są zaburzenia identyfikacji, różnicowania i zapamiętywania cech akustycznych dźwięków mowy w hałasie. Dzieci z tego podtypu mają problemy z różnicowaniem fonemów, co przekłada się na trudności w czytaniu i pisaniu oraz często współwystępujące wady wymowy. Przyjmuje się, że przyczyną tego typu zaburzeń jest nieprawidłowe funkcjonowanie struktur nerwowych, zlokalizowanych w lewym płacie skroniowym. Problem z rozumieniem mowy w hałasie u tych dzieci wynika głównie z obniżonej precyzji analizy czasowej i kodowania zmian wysokości dźwięku, a nie problemów z koncentracją uwagi. Zaburzenia uwagi słuchowej są w dużej mierze nabyte z powodu niewłaściwego wychowania słuchowego lub deprywacji słuchowej we wczesnym dzieciństwie. Dzieci z zaburzeniami uwagi słuchowej mają duże trudności w rozumieniu mowy w szumie w niekorzystnych warunkach akustycznych (w hałasie), szczególnie gdy równocześnie mówi kilka osób. Zaburzenia integracji są stosunkowo rzadkie i najczęściej uwarunkowane genetycznie. Dzieci z tego podtypu mają trudności w zadaniach wymagających dobrej współpracy prawej i lewej półkuli mózgowej, takich jak: rozumienie ze słuchu, rysowanie, pisanie i czytanie, taniec oraz wykorzystanie i stosowanie prozodycznych cech mowy ( odpowiedniego natężenia, intonacji, dynamiki, tempa mówienia). Przyczyną tych problemów są nieefektywne procesy wymiany między prawą i lewą półkulą mózgową w związku z niedojrzałością lub uszkodzeniem łączącego je ciała modzelowatego (spoidła wielkiego mózgu) oraz połączeń pomiędzy mózgiem i móżdżkiem (Borowiecka 2015, s. 46–53, Aktywny trening słuchowy Jedną z możliwości wspierania uczniów z zaburzeniami przetwarzania słuchowego jest aktywny trening słuchowy. Usprawnia on komunikację językową uczniów, co potwierdzają wywiady z rodzicami objętych nim dzieci. Badania naukowe pokazują, że dzięki plastyczności i zdolności do zmian mózgu (z wykorzystaniem ukierunkowanych strategii i procedur adaptacyjnych) można doprowadzić do tego, że poprawi się trwale zdolność przetwarzania bodźców słuchowych (Mass 2007, s. 46–59). Głównym elementem postępowania terapeutycznego wobec dzieci z APD, obok zastosowania systemów wspomagających słyszenie, tzw. systemów FM, jest trening słuchowy, którego celem jest poprawa tzw. wyższych funkcji słuchowych. Niewątpliwą zaletą jest możliwość prowadzenia treningu zarówno w gabinecie terapeutycznym, jak i w domu, z jednym z rodziców. Ćwiczenia są podzielone na trzy etapy. Każdy etap treningu słuchowego poprzedza diagnoza, na podstawie której przygotowywany jest indywidualny program terapeutyczny. Sesje terapeutyczne odbywają się 3 razy w tygodniu, przy czym każda trwa ok. 25–30 min. Cała trzyetapowa terapia trwa około 6–8 miesięcy. U niektórych dzieci w terapii wykorzystuje się ćwiczenia usprawniające podstawowe procesy przetwarzania czasowego dźwięków, czyli między innymi różnicowanie wysokości i długości oraz percepcję kolejności dźwięków. Program terapeutyczny zawiera bogaty, dostosowany do różnych grup wiekowych materiał słowny, opowiadania, wiersze, zagadki (zob. Bula, Niesporek-Szamburska 2004, s. 13–55). Dzięki temu poszerza kompetencje językowe, usprawnia funkcje językowe, zwłaszcza umiejętności fonologiczne, wzmacnia pamięć sekwencyjną (zob. Cieszyńska, Korendo 2007, s. 293–318), wydłuża pamięć słuchową, poprawia przetwarzanie słuchowe i językowe (recepcja mowy – rozumienie, produkcja mowy – powtarzanie), doskonali sprawność artykulacyjną – wyrazistość artykulacyjną, wzmacnia prozodię, poprawia umiejętności komunikacyjne – umiejętności uważnego słuchania, nadawania komunikatów (zob. Kurkowski 2013, s. 26–34). Poprawia różnicowanie dźwięków mowy, usprawnia percepcję mowy – słuch fonemowy, pamięć słuchową, wzorce słuchowe wyrazów pozbawionych znaczeń (zob. Domagała Mirecka 2014, s. 129–164; Rocławski 1995, s. 13–27; Styczek 1982, s. 9–17; Szeląg, Szymaszek 2006, s. 14–27). Poprawia ukierunkowanie i wydłużenie uwagi słuchowej, wzmacnia emocje – wiarę w siebie. Różnorodność języka naturalnego, zawartego w ćwiczeniach, oraz włączenie do ćwiczeń języka literackiego, niezależnie od poprawy przetwarzania słuchowego, usprawnia również procesy językowe – poszerza wiedzę leksykalną i syntaktyczną, doskonali sprawność narracyjną – umiejętność budowania wypowiedzeń, a poprzez wielokrotne powtarzanie prawidłowo brzmiących wyrazów poprawia się wyrazistość artykulacyjna, często niedoskonała u młodszych dzieci. Sesje treningowe, w czasie których dziecko wspólnie z rodzicem ćwiczy rozumienie tekstów, tzn. słucha opowiadań, wierszy, baśni, odpowiada na pytania oraz ma możliwość rozmowy na temat słyszanych treści, poprawia umiejętności komunikacyjne, umiejętność uważnego słuchania oraz nadawania komunikatów – umiejętności ważne w procesie uczenia się. Dla każdego dziecka z rozpoznaniem zaburzeń przetwarzania słuchowego (APD), dobierany jest optymalny, zindywidualizowany program terapeutyczny. Trening słuchowy w praktyce logopedycznej Aktywny Trening Słuchowy stał się inspiracją do opracowania przez autorkę innowacji pedagogicznej „Neuroflow – drogą do lepszych efektów w procesie uczenia się dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego” Innowacja pedagogiczna realizowana była od stycznia 2017 r. do grudnia 2017 r. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 1 w Olsztynie. Jej celem było podniesienie poziomu sprawności językowych i komunikacyjnych oraz przetwarzania słuchowego uczniów objętych wsparciem Poradni. W innowacji wykorzystano pierwszy w Polsce interaktywny trening wyższych funkcji słuchowych Neuroflow. Aktywny Trening Słuchowy prowadzony był on-line – dostępny na platformie internetowej.. Udział dzieci i rodziców w tym przedsięwzięciu był dobrowolny. Badania prowadzone przez autorkę pozwoliły pogłębić diagnozę wyższych funkcji słuchowych 155 dzieci i młodzieży, u których zdiagnozowane zostały trudności edukacyjne z obszaru niezidentyfikowanych dotychczas przyczyn trudności. W Aktywnym Treningu Słuchowym uczestniczyło 51 dzieci. Udział w terapii był możliwy po: przeprowadzonej diagnozie wyższych funkcji słuchowych programem Neuroflow,... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań magazynu "Forum Logopedy" Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online Możliwość pobrania materiałów dodatkowych ...i wiele więcej! Sprawdź
Dodatkowo po zakończeniu szkolenia będzie możliwość odbycia konsultacji z osobą prowadzącą szkolenie. OPINIE PLACÓWEK I WSPÓŁPRACA. SENSOMI Diagnoza, Terapia, Szkolenia - Miejsce do sensownego rozwoju, POMOC: dysleksja, dysortografia, dysgrafia, dyskalkulia, integracja sensoryczna, TUS.
Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (ang. Auditory Processing Disorder - APD) Słyszenie jest wynikiem tysięcy lat ewolucji ukierunkowanej na uzyskanie informacji o otaczającym nas środowisku i efektywnym komunikowaniu się za pomocą mowy. Ucho ma za zadanie przekazać możliwie pełną informację o otaczającym świecie dźwięków, a zadaniem mózgu jest odpowiednie jej przetworzenie i zinterpretowanie. Możemy więc powiedzieć, że słyszymy mózgiem, a ucho jest ważną ale tylko częścią układu słuchowego. Podczas słyszenia zachodzi wiele złożonych i dynamicznych procesów, których ważnym elementem jest czynnik czasu. Prawidłowa percepcja czasu i kolejności zdarzeń akustycznych jest fundamentem dobrego rozumienia mowy. Sygnały akustyczne po zamianie na impulsy nerwowe są pod różnym kątem analizowane i przetwarzane w ośrodkowej części układu słuchowego. Na rysunku poniżej schematycznie przedstawiono współzależności pomiędzy procesami, które są niezbędne do rozumienia mowy – tzn. do pełnej funkcjonalności słuchu. Kiedy jeden lub kilka elementów tej skomplikowanej sieci procesów jest niedojrzały lub zaburzony dziecko ma problemy ze sprawnym komunikowaniem się za pomocą słuchu i mowy. Zaburzenia te najczęściej ujawniają się u dzieci w okresie przedszkolnym lub w pierwszych klasach szkoły podstawowej, kiedy to gwałtownie rosną wymagania stawiane zmysłowi słuchu. Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Stowarzyszenia Słuchu i Mowy ASHA, Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (centralne zaburzenia słuchu) rozpoznaje się w przypadkach, w których co najmniej jedna z poniżej przedstawionych wyższych funkcji słuchowych jest zaburzona: Lokalizacja źródła dźwięku Różnicowanie dźwięków, w tym dźwięków mowy Rozpoznawanie wzorców dźwiękowych Analiza czasowych aspektów sygnału dźwiękowego Umiejętność rozumienia mowy zniekształconej Umiejętność rozumienia mowy w obecności sygnału zagłuszającego (rozumienie mowy w hałasie) Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego APD to jedna z przyczyn trudności w uczeniu się dzieci Podstawowe znaczenie dla skutecznej nauki i przyswajania wiedzy kanałem słuchowym mają wymienione wyższe umiejętności (funkcje) słuchowe. Trudności w nauce, w pisaniu i czytaniu oraz częste współistniejące z nimi zaburzenia emocjonalne mogą wynikać z zaburzeń analizy dźwięków na poziomie centralnym. W pierwszych klasach szkoły podstawowej od 3% do 5% dzieci ma objawy zaburzeń przetwarzania słuchowego APD, które gdy są niewykryte i nierehabilitowane w znacznym stopniu ograniczają możliwości nauki i rozwoju tych dzieci. 30% dzieci z dysleksją oraz 40-50% dzieci z trudnościami w nauce ma zaburzenia przetwarzania słuchu Charakterystyczne jest, że częstość występowania zaburzeń APD jest dwukrotnie większa u chłopców. Badania wskazują, że około 30% dzieci z dysleksją oraz 40-50% dzieci z trudnościami w nauce (ang. learning disability) ma objawy centralnych zaburzeń słuchu, a trening słuchowy w znaczący sposób poprawia funkcjonowanie tych dzieci w szkole oraz ich umiejętność czytania. Ze względu na złożoną naturę funkcjonowania mózgu APD może towarzyszyć innym zaburzeniom rozwojowym, takim jak: opóźniony rozwój mowy, specyficzne zaburzenia rozwoju językowego (SLI), zaburzenia uwagi bez nadreaktywności (ADD) lub zaburzenia uwagi z nadreaktywnością (ADHD), specyficzne trudności w nauce oraz dysleksja. Umów się na wizytę diagnostyczną
a ośrodkowe zaburzenia przetwarzania słuchowego z perspektywy logopedii StreSzczenie W praktyce audiologicznej oraz w diagnozie i terapii osób z zaburzeniami mowy i czytania za-zwyczaj nie precyzuje się granicy pomiędzy trudnościami w percepcji słuchowej a centralnymi za-burzeniami przetwarzania słuchowego (CAPD).
Na czym polegają zaburzenia neurologicznych aspektów przetwarzania słuchowego? Na co zwracać uwagę diagnozując? Jakie są profile zaburzeń, które warunkują dalszą terapię? Aktywne, świadome słuchanie ma związek z rozumieniem znaczenia odebranych informacji słuchowych i zależy również od asymetrii czynnościowej półkul mózgowych, właściwego przekazywania informacji słuchowej przez połączenia międzypółkulowe oraz od funkcji poznawczych, takich jak uwaga i pamięć słuchowa. Co wynika z asymetrii czynnościowej? Lewa półkula jest określana jako językowa, analityczna, liniowa, sekwencyjna, co znaczy, że bodźce są w niej analizowane element po elemencie1. W lewej półkuli mózgu istnieje rodzaj „czasowego zegara wewnętrznego odbiorczego i nadawczego”. Dzięki niemu możliwy jest odbiór bodźców słuchowych, które są w sposób linearny uporządkowane w czasie (ocena następstwa bodźców akustycznych, rozpoznanie ich kolejności i wzajemnych relacji). Warunkuje rozumienie i nadawanie przekazów słownych2. Ponieważ mowa to linearny proces przebiegający sekwencyjnie w czasie, ważne jest, aby opracowywanie informacji językowych przebiegało w lewej, sekwencyjnej półkuli mózgu. U większości ludzi ośrodek mowy znajduje się w lewej Prawa półkula jest emocjonalna, przestrzenna, syntetyczna, całościowa – wszystkie cechy bodźca ujmowane są równocześnie. Umożliwia to rozumienie metafor, treści humorystycznych i emocjonalnych oraz kontekstu wypowiedzi poprzez słowa klucze, gdzie kolejność wyrazów nie jest istotna3. Rozumienie i nadawanie mowy polega na rozpoznawaniu i budowaniu sekwencji głosek w sylabach4, sylab w wyrazach, wyrazów w zdaniach, zdań w dłuższych wypowiedziach. Dopiero na linearne jednostki językowe (segmentalne) nakłada się prozodia wypowiedzi (cechy suprasegmentalne, tj. intonacja, akcent, rytm), za której percepcję odpowiada prawa półkula mózgu5. Dominacja stronna narządów ruchu i zmysłów a rozumienie mowy Oprócz asymetrii czynnościowej na poziomie ośrodkowym w procesach przetwarzania informacji ważna jest również dominacja stronna narządów ruchu i zmysłów na poziomie obwodowym. Wiąże się to z faktem, że większość szlaków nerwowych łączących narządy ruchu i zmysłów z mózgiem krzyżuje się. W związku z tym każda półkula mózgowa jest bardziej powiązana z przeciwległą stroną ciała, a połączenie ucha z półkulą przeciwległą jest silniejsze niż z półkulą leżącą po tej samej stronie6. Zatem informacja z prawego ucha trafia przede wszystkim do lewej półkuli mózgu, mimo że istnieją też szlaki przewodzące impulsy po tej samej stronie. Przewaga czynnościowa jednego ucha odgrywa ważną rolę w procesie słuchania. Stopień lateralizacji słuchowej jest jednym z czynników determinujących prawidłowe przetwarzanie słuchowe. W percepcji dźwięków mowy korzystne jest, by prawe ucho było dominujące, gdyż bodźce werbalne z prawego ucha trafiają głównie do lewej półkuli. Połączenie między prawym uchem a lewą półkulą działa szybciej i bardziej efektywnie ze względu na większą liczbę połączeń nerwowych. W przypadku bodźców słownych odbieranych przez lewe ucho droga przebiegu impulsu między uchem a ośrodkami mowy jest dłuższa. Bodźce te są przekazywane najpierw do zaangażowanej w procesy emocjonalne prawej półkuli, a następnie – poprzez ciało modzelowate – do lewej. Wydłuża to ich drogę i czas dotarcia do ośrodka mowy odpowiedzialnego za ich rozumienie. Dlatego właśnie osoba lewouszna często w pierwszej kolejności zwraca uwagę na zabarwienie głosu, ładunek emocjonalny wypowiedzi, a dopiero później – na jej treść. U takiej osoby silne emocje mogą znacznie wpływać na proces jej komunikacji77. Na przetwarzanie zadań językowych w strukturach lewej półkuli mózgu wpływ wywiera również dominacja ręki. Brak dokonania wyboru dominującej ręki oznacza niewykształcenie się lateralizacji funkcji mózgowych. Utrudnia to kształtowanie się funkcji poznawczych, w tym mowy, i wpływa negatywnie na procesy uwagi, pamięci oraz na sprawność manualną. Dziecko oburęczne uruchamia prawopółkulowe strategie przetwarzania bodźców językowych. Objawia się to czasowym „wyłączaniem” słuchania mowy, brakiem uczenia się nowych słów i zwrotów z mowy otoczenia, rozumieniem z kontekstu i sytuacji (co świadczy o niepełnym rozumieniu mowy), wyodrębnianiem z wypowiedzi innych osób jedynie słów kluczowych, trudnościami z różnicowaniem głosek podobnych8. Przewaga ucha, podobnie jak dominacja jednej ręki, powinna być ostatecznie ustalona w wieku pięciu lat9. Integracja półkul mózgowych Choć za większość operacji na materiale werbalnym odpowiada lewa półkula, wyłączenie lub nieprawidłowe funkcjonowanie prawej półkuli powoduje także zaburzenia odbioru i nadawania języka10. Przetwarzanie języka zależy od właściwego współdziałania obu półkul i od stopnia integracji między nimi, tj. od precyzji oraz tempa przesyłania informacji. Szybkość ich przesyłania zależy od wielkości i liczby połączeń w obrębie struktur układu nerwowego, tj. od stopnia dojrzałości i budowy łączącego je ciała modzelowatego (spoidła wielkiego mózgu, corpus callosum) oraz połączeń pomiędzy mózgiem i móżdżkiem. Oddziaływania międzypółkulowe, zachodzące poprzez spoidło, mogą mieć charakter hamujący lub pobudzeniowy. Od mechanizmu hamowania międzypółkulowego i integrującej roli spoidła wielkiego zależą procesy separacji i podzielności uwagi słuchowej, niezbędnej podczas jednoczesnego słuchania kilku osób (dyskusje, praca w grupie)11. Osoba lewouszna często w pierwszej kolejności zwraca uwagę na zabarwienie głosu, ładunek emocjonalny wypowiedzi, a dopiero później – na jej treść. U takiej osoby silne emocje mogą znacznie wpływać na proces jej komunikacji. Ciało modzelowate w procesie uwagi słuchowej W procesie uwagi słuchowej, związane z umiejętnością odseparowania się od dźwięków rozpraszających, zaangażowane są obie półkule mózgowe. Podczas tych procesów aktywność neuronów kory słuchowej półkuli odbierającej mowę ulega zwiększeniu (uwaga słuchowa jest zwiększona), a do półkuli niedominującej ciało modzelowate przesyła informację o zmniejszonej aktywności (uwaga słuchowa w tej korze słuchowej automatycznie maleje). Jest to właśnie efekt hamującego wpływu ciała modzelowatego na półkulę niedominującą dla mowy. Od hamowania wywieranego przez półkulę dominującą dla mowy na korę słuchową półkuli niedominującej zależy zjawisko słyszenia rozdzielnousznego. Gdy do obu uszu jednocześnie są przekazywane różne słowa, jako pierwsze słyszane jest słowo trafiające do dominującego ucha – prawego, jeśli lewa półkula jest dominująca dla mowy. Niedojrzałość ciała modzelowatego powoduje obniżenie jakości procesów separacji i podzielności uwagi słuchowej zależnej od współpracy obu półkul mózgowych12. Układ siatkowaty a uwaga słuchowa W procesie przetwarzania słuchowego istotną rolę odgrywają również procesy uwagi, zależne od pracy układu siatkowatego (struktura pnia mózgu), który odpowiada za modulację, czyli procesy hamowania i pobudzania (wzmacniania) neuronalnej aktywności, tak aby była ona spójna z pozostałymi procesami przebiegającymi w ośrodkowym układzie nerwowym. Zdolność hamowania zbędnych, rozpraszających bodźców, niedopuszczenie ich do kory słuchowej, a tym samym do naszej świadomości, oraz wyodrębnienie spośród licznych docierających do nas bodźców sensorycznych tych najistotniejszych (np. dźwięków mowy) zależy właśnie w znacznym stopniu od tworu siatkowatego13. Co ciekawe, podczas intensywnej stymulacji słuchowej wydziela się norephinephryna – specyficzny dla tworu siatkowatego neurotransmiter o szerokim spektrum działania na centralny układ nerwowy. Odpowiada ona za wprowadzanie w stan czuwania i gotowości do działania, za motywację i emocje14. Z powyższego wynika, że w zasadzie wszystkie programy stymulacji słuchowej, polegające na dostarczaniu zmieniających się dźwięków, stymulują obszar tworu siatkowatego15. Zatem poprzez stymulację słuchową możemy wpływać na poprawę poziomu uwagi. Twór siatkowaty, mający fundamentalne znaczenie w procesach uwagi, może być stymulowany również przez bodźce o innej modalności (dotykowe, przedsionkowe, proprioceptywne, wzrokowe i węchowe). Oznacza to, że terapia SI może być wsparciem w pracy z dziećmi z zaburzeniami uwagi słuchowej. Rola móżdżku w przetwarzaniu bodźców słuchowych Kolejną ważną strukturą związaną z przetwarzaniem bodźców słuchowych (niewerbalnych) jest móżdżek16. Oprócz funkcji kontroli i płynności ruchów oraz utrzymania równowagi móżdżek bierze udział w procesach uwagi, pamięci i percepcji czasu17. Odgrywa istotną rolę w kontroli czasowej, która decyduje o wykonaniu czynności z odpowiednim wyczuciem czasu (ang. timing) i która jest niezbędna w wielu procesach językowych, takich jak: przetwarzanie fonologiczne, konstrukcja zdań, rozumienie zależności składniowych18. Móżdżek współdziała również w zadaniach angażujących sekwencyjną pamięć słuchową oraz w zadaniach fluencji fonologicznej (podawania wyrazów rozpoczynających się na daną głoskę)19. Aktywność tej struktury obserwuje się także w procesach uwagi słuchowej. Uszkodzenie móżdżku skutkuje niemożliwością dokonania oceny, czy dźwięk słyszany jako kolejny jest krótszy, czy dłuższy od poprzednio prezentowanego, a także zaburzoną oceną czasu trwania pauzy pomiędzy tonami (ocena aspektu czasowego)20. Jeśli dysfunkcje narządu słuchu nie dotyczą budowy i pracy jego części obwodowej (tj. ucha), mamy do czynienia z zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Twór siatkowaty, mający fundamentalne znaczenie w procesach uwagi, może być stymulowany również przez bodźce o innej modalności (dotykowe, przedsionkowe, proprioceptywne, wzrokowe i węchowe). Oznacza to, że terapia SI może być wsparciem w pracy z dziećmi z zaburzeniami uwagi słuchowej. Zaburzenia przetwarzania słuchowego Zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD – Auditory Processing Disorder) to nieprawidłowości w opracowywaniu informacji akustycznej w ośrodkowej części układu słuchowego (na poziomie pnia mózgu, ośrodków podkorowych i kory mózgowej) pomimo prawidłowej czułości słuchu. Przyczynami tych nieprawidłowości mogą być: anomalie w rozwoju mózgu w okresie płodowym, będące skutkiem infekcji wirusowych (takich jak: toksoplazmoza, cytomegalia, grypa), wcześniactwo, uszkodzenia okołoporodowe (niedotlenienie w czasie porodu, wysoki poziom bilirubiny, wylewy do OUN), czynniki uszkadzające ośrodkowy układ nerwowy we wczesnym dzieciństwie (zapalenia opon mózgowych, urazy głowy, uszkodzenia toksyczne), nadmierne przeciążenie bodźcami słuchowymi i wzrokowymi (wielogodzinne oglądanie telewizji, granie w gry komputerowe lub na innym sprzęcie elektronicznym, słuchanie przez słuchawki głośnej muzyki), które zaburza możliwości filtrowania i selekcji informacji, prowadząc w efekcie do zaburzeń koncentracji uwagi, deprywacja słuchowa, będąca zwykle wynikiem czasowego niedosłuchu wywołanego przewlekłym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego lub niewystarczającym poziomem stymulacji słuchowej. Niedojrzałość ciała modzelowatego powoduje obniżenie jakości procesów separacji i podzielności uwagi słuchowej zależnej od współpracy obu półkul mózgowych. Podtypy (profile) zaburzeń APD Zaburzenia przetwarzania słuchowego nie stanowią jednolitego obrazu klinicznego. Mają one swoje określone profile o odmiennych objawach. Andrzej Senderski wśród zaburzeń przetwarzania słuchowego wyróżnia trzy ich podtypy. Deficyt fonologiczny U dzieci z tego typu deficytem występują zaburzenia identyfikacji, różnicowania i zapamiętywania cech akustycznych dźwięków mowy oraz trudności z rozumieniem mowy w hałasie. Zaburzenia odkodowywania cech akustycznych dźwięków przejawiają się w problemach z percepcją szybkich (na poziomie ms.) niewielkich zmian wysokości i głośności dźwięku oraz trudnościach w różnicowaniu fonemów. Nieprawidłowe różnicowanie fonemów jest powodem trudności w czytaniu i pisaniu oraz niewłaściwej artykulacji. Ten typ zaburzeń wiąże się z nieprawidłowym funkcjonowaniem struktur nerwowych w lewym płacie skroniowym (odpowiedź układu nerwowego na szybkie zmiany bodźców akustycznych jest rozmyta). Jest to najczęściej w... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań magazynu "Forum Logopedy" Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online Możliwość pobrania materiałów dodatkowych ...i wiele więcej! Sprawdź
Wysyłka pocztą wydrukowanych materiałów szkoleniowych (opcjonalnie) 60 zł. Wysyłka zaświadczenia potwierdzającego udział w szkoleniu pocztą. 20 zł. Podczas szkolenia dowiesz się jak dobrać odpowiednie ćwiczenie/moduł/trening Metody Warnkego do profilu pacjenta z Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego.
to termin stosowany w medycynie (audiologii), psychologii i pedagogice dla określenia zespołu objawów wynikających z nieprawidłowego funkcjonowania wyższych funkcji słuchowych. Jest to upośledzenie zmysłu słuchu pomimo prawidłowej budowy i funkcjonowania uszu. Wynika z niewłaściwej współpracy narządów słuchu z mózgiem, który błędnie rozpoznaje i interpretuje dźwięki docierające do uszu. W efekcie, chociaż słuch człowieka jest prawidłowy, ma on problemy ze zrozumieniem tego, co słyszy. ETIOLOGIA ZABURZEŃ PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO Zaburzenia przetwarzania słuchowego wynikają z mikrouszkodzeń części mózgu odpowiedzialnych za interpretację bodźców akustycznych. Mikrouszkodzenia te mogą mieć różne źródła. Najczęstszymi przyczynami zaburzeń przetwarzania słuchowego są: w okresie prenatalnym: infekcje wirusowe; intoksykacja alkoholem, tytoniem, środkami odurzającymi, lekami; ekspozycja na ołów; nieprawidłowe ułożenie szyi płodu skutkujące jednostronnym uszkodzeniem słuchu;podczas porodu: niedotlenienie i urazy mechaniczne;w okresie postnatalnym: wady słuchu, których rehabilitacja nie przebiega prawidłowo; wysiękowe zapalenia ucha środkowego; zablokowanie przewodu Eustachiusza; nadmierna stymulacja bodźcami słuchowymi; niedotlenienie w czasie snu z powodu przerośniętego migdałka gardłowego; choroby metaboliczne; epilepsja. DIAGNOZA ZABURZEŃ PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO Diagnozę zaburzeń przetwarzania słuchowego stawia lekarz audiolog, ale w proces diagnostyczny powinni być również zaangażowani tacy specjaliści jak logopeda, pedagog, psycholog. Omawiany syndrom można rozpoznać tylko u dzieci, które mieszczą się w normie intelektualnej, mają prawidłowy słuch oraz nie występują u nich deficyty wyższych funkcji poznawczych i językowych. ISTOTA ZABURZEŃ PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO Na zaburzenia przetwarzania słuchowego składa się zespół wielu różnorodnych symptomów. Do najczęściej występujących objawów omawianego syndromu należą: nierozróżnianie podobnych dźwięków mowy;trudności ze zrozumieniem mowy w hałaśliwym otoczeniu;zaburzenia rozumienia mowy zniekształconej;problemy z lokalizacją źródła słyszanych dźwięków;kłopoty z oceną natężenia, wysokości, długości, kolejności słyszanych dźwięków;brak umiejętności selekcjonowania bodźców słuchowych;trudności ze skoncentrowaniem się na bodźcach słuchowych;zaburzenia mowy (nieprawidłowa artykulacja głosek, niewłaściwa wymowa słów);obniżona pamięć słuchowa;deficyty w zakresie uczenia się drogą słuchową;nadwrażliwość na dźwięki;subiektywne odczucie deprywacji w zakresie stymulacji akustycznej. W efekcie wymienionych objawów dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego doświadczają wielu poważnych trudności w codziennym funkcjonowaniu, a w szczególności podczas nauki szkolnej. Mylą zbliżone dźwięki, przekręcają podobnie brzmiące wyrazy lub błędnie je wymawiają. Wskutek tego mają kłopoty z analizą i syntezą słuchową, czyli podziałem tekstu na zdania, wyrazy, sylaby, głoski oraz scalaniem głosek, sylab, wyrazów, zdań w tekst. W wyniku tych kłopotów mają także trudności w nauce czytania i pisania, popełniają wiele błędów ortograficznych. Również rozumienie tekstu samodzielnie czytanego na głos bądź słuchanego stanowi dla nich problem. Dlatego też często nie rozumieją wydawanych ustnie dłuższych, złożonych poleceń i instrukcji. Dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego charakteryzują również deficyty w zakresie uwagi słuchowej. Nie potrafią właściwie selekcjonować dźwięków, które docierają do nich z otoczenia. Jednakowo reagują na wszystkie sygnały akustyczne, dlatego nawet słabe dźwięki zakłócające dekoncentrują je. Także pamięć słuchowa dzieci cierpiących na zaburzenia przetwarzania słuchowego jest istotnie obniżona. Szybko zapominają o tym, co zostało powiedziane i mają spore trudności z odtworzeniem usłyszanych treści. Dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego mogą też przejawiać nieprawidłowości w zakresie wrażliwości na bodźce akustyczne. Bywają nadwrażliwe na dźwięki, drażni je hałas. Aby zrozumieć, co się dzieje w hałaśliwym otoczeniu, muszą szczególnie natężać uwagę, czyli ponosić znaczny wysiłek. Może to powodować u nich niepokój, rozdrażnienie, zmęczenie, bóle głowy. Zdarza się także, że dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego cechuje zbyt niska wrażliwość na sygnały dźwiękowe. Znajdują się w stanie deprywacji akustycznej, z czym próbują sobie radzić poprzez samodzielne wydawanie głośnych dźwięków (podniesiony ton głosu, krzyk), powodowanie hałasu (stukanie przedmiotami) czy wsłuchiwanie się w dźwięki wydawane przez urządzenia znajdujące się w pobliżu (wentylator, odkurzacz). Dzieci dotknięte omawianym syndromem doświadczają także wielu trudności komunikacyjnych. Mają kłopoty w zakresie interpretowania oraz stosowania cech prozodycznych mowy. Niewłaściwie odczytują akcent i intonację usłyszanych komunikatów werbalnych. Trudno im odpowiednio modulować głos podczas wypowiedzi. W efekcie ich mowa jest monotonna i zbyt cicha albo za głośna i nadmiernie dynamiczna. Może to powodować nieporozumienia pomiędzy dziećmi i innymi osobami z ich otoczenia oraz ujemnie wpływać na ich wizerunek w społeczności. Wskutek opisanych problemów dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego nie czują się bezpiecznie w swoim otoczeniu. Pomimo zwiększonego wysiłku, nie zawsze właściwie rozumieją sytuację, w której się znajdują. Doświadczają także permanentnego dyskomfortu w zakresie sfery słuchowej. Mają problemy komunikacyjne oraz trudności w nauce szkolnej. Wszystko to jest dla nich źródłem chronicznego stresu i może powodować obniżenie samooceny oraz nieśmiałość. FUNKCJONOWANIE SZKOLNE DZIECI Z ZABURZENIAMI PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO Dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego doświadczają wielu rozmaitych trudności podczas pobytu w szkole. Muszą tu bowiem funkcjonować, komunikować się i uczyć w warunkach zwiększonego hałasu, w obecności wielu bodźców akustycznych, co jest dla nich szczególnie niekorzystne. Dlatego ważne jest, aby zapewnić im możliwie największy komfort w tym zakresie. Możemy to uczynić poprzez eliminowanie zbędnych hałasów w szkole następującymi sposobami: zmniejszenie liczebności klasy, do której uczęszcza uczeń z zaburzeniami przetwarzania słuchowego;umożliwienie dziecku z omawianym syndromem realizacji wybranych przedmiotów w trybie indywidualnym (np. muzyka, język obcy);tworzenie w szkole stref ciszy (wydzielone miejsca na korytarzach, gdzie mogą przebywać uczniowie, którzy potrzebują odpoczynku od bodźców słuchowych);zapewnienie dziecku możliwości wyciszenia się, odpoczynku od nadmiaru wrażeń akustycznych (np. specjalnie przygotowane miejsce, do którego może się udać się nawet podczas lekcji, celem krótkiego odpoczynku);eliminowanie z sal szkolnych urządzeń emitujących intensywne dźwięki (wentylatory, głośno tykające zegary);wyciszenie ścian sal lekcyjnych specjalną pianką, uszczelnienie drzwi i okien, aby nie przepuszczały hałasów z zewnątrz;eliminowanie pogłosu w salach lekcyjnych poprzez wykorzystanie dywanów, zasłon, poduszek;sadzanie dziecka w pobliżu nauczyciela, aby lepiej słyszało jego słowa. W przypadku niektórych dzieci konieczne może być także zastosowanie cyfrowego systemu wspomagającego funkcje słuchowe. Jest to urządzenie składające się z niewielkiego mikrofonu, który nosi nauczyciel oraz małej słuchawki, którą dziecko umieszcza na uchu. System ten wzmacnia głos nauczyciela i pozwala uczniowi lepiej wyróżniać go na tle wszystkich dźwięków, jakie występują w klasie podczas lekcji. W pracy dydaktycznej z dzieckiem cierpiącym na zaburzenia przetwarzania słuchowego nauczyciel powinien postępować zgodnie z następującymi wskazówkami: używać wiele pomocy wizualnych, aby uczeń mógł powiązać to, co słyszy z konkretnymi obrazami;stosować krótkie, proste polecenia i instrukcje słowne;ciągle kontrolować, czy dziecko rozumie wydane ustnie polecenia i instrukcje;nie odpytywać ucznia z czytania głośnego, recytowania, śpiewania na forum klasy;kilkakrotnie powtarzać ustne pytania, polecenia i dawać dziecku więcej czasu reakcję;przeznaczać uczniowi więcej czasu na zbudowanie dłuższych wypowiedzi językowych;umożliwiać dziecku patrzenie na twarz i usta osoby mówiącej;polecenia słuchowe dotyczące pracy zleconej uczniowi uzupełniać o wskazówki wzrokowe. Zaburzenia przetwarzania słuchowego sprawiają dziecku trudności w nauce pisania, opanowaniu ortografii, nauce czytania, nabywaniu nowego słownictwa, zapamiętywaniu ciągów słów (dni tygodnia, miesiące, kolejność liczb, kolejność liter w alfabecie). Dlatego należy uwzględniać ten syndrom na wszystkich przedmiotach szkolnych, a w szczególności podczas lekcji języka polskiego, muzyki, matematyki, języka obcego. Ze względu na duże obciążenie emocjonalne i permanentny stres, jakich doświadczają uczniowie z zaburzeniami przetwarzania słuchowego, konieczne jest także podejmowanie działań stymulujących ich motywację do nauki, podnoszących samoocenę, wzmacniających pozycję w grupie rówieśniczej. W tym celu, w codziennej pracy z uczniem cierpiącym na omawiany syndrom należy bazować na wzmocnieniach pozytywnych i umożliwiaćmu odnoszenie sukcesów na forum grupy. Nie wolno ganić ani zawstydzać takiego dziecka z powodu wolniejszego tempa pracy czy błędów popełnianych w trakcie nauki opartej na kanale słuchowym. POSTĘPOWANIE TERAPEUTYCZNE WOBEC DZIECKA Z ZABURZENIAMI PRZETWARZANIA SŁUCHOWEGO Zaburzenia przetwarzania słuchowego nie mijają wraz z wiekiem, ale towarzyszą dotkniętej nimi osobie przez całe życie. Dlatego ważne jest, by poddać je właściwym oddziaływaniom korekcyjnym. Nawet pomimo szybkiego podjęcia wieloaspektowej, intensywnej terapii, niemożliwe jest zlikwidowanie symptomów syndromu. Celem oddziaływań podejmowanych wobec dziecka z zaburzeniami przetwarzania słuchowego jest jedynie zmniejszenie objawów, wypracowanie strategii kompensacyjnych wobec istniejących deficytów, usprawnienie funkcjonowania słuchowego i językowego oraz zminimalizowanie wtórnych objawów psychologicznych, takich jak nieśmiałość, zaniżona samoocena, stres. W terapii dziecka cierpiącego na zaburzenia przetwarzania słuchowego mogą uczestniczyć logopeda, neurologopeda, psycholog, pedagog, terapeuta pedagogiczny. Należy ją rozpocząć jak najszybciej, prowadzić systematycznie, w bezpiecznej, przyjaznej dla dziecka atmosferze. Ważne jest także zaangażowanie w proces rehabilitacji domu rodzinnego i szkoły dziecka, aby zalecone przez specjalistów ćwiczenia były wykonywane także w tych miejscach. Podstawową metodą terapeutyczną w przypadku omawianych zaburzeń jest tzw. indywidualny trening słuchowy. Składają się na niego między innymi ćwiczenia: lokalizacji źródła dźwięków;rozpoznawania dźwięków;różnicowania głośności, długości i wysokości dźwięków;zapamiętywania kolejności usłyszanych dźwięków;rozumienia mowy w obecności werbalnych i niewerbalnych bodźców zakłócających;powtarzania sekwencji słów, zdań w odpowiedniej kolejności;analizy i syntezy słuchowej;uwagi słuchowej;korzystania z cech prozodycznych mowy;rozumienia odsłuchiwanego i samodzielnie głośno odczytywanego tekstu;pisania ze słuchu;naśladowania melodii;różnicowania rytmów;naśladowania rytmu. Dobre rezultaty daje także uzupełnianie indywidualnego treningu słuchowego treningiem grupowym prowadzonym w formie zabaw i gier słuchowo-ruchowych. Tekst powstał w oparciu o następujące materiały: E. Kwaśniok, M. Ławecka: Stymulacja funkcji słuchowych w zaburzeniach centralnych procesów przetwarzania, Forum Logopedyczne, rok 2016, nr 24A. Paczkowska, J. T. Marcinkowski: Istota zaburzenia przetwarzania słuchowego – niedocenianego problemu zdrowotnego, Hygeia Public Health, rok 2013, tom 48, nr 4A. Senderski: Rozpoznawanie i postępowanie w zaburzeniach przetwarzania słuchowego u dzieci, Otolaryngologia, rok 2014, tom 13, nr 2T. Zaleski: Centralne zaburzenia słuchu u człowieka, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, rok 1998, tom 47, nr 3 Filmik prezentujący domowy trening słuchowy:
Po tych badaniach wykonywane są testy badające centralne zaburzenia przetwarzania słuchu. Na tej podstawie przygotowywany jest indywidualny program stymulacji słuchowej w formie przyjemnych dla ucha utworów muzycznych. Program dźwiękowy nagrywany jest na płyty CD. Wystarczy 10 – 15 minut codziennego słuchania przez słuchawki.
Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego ( CAPD) jedną z przyczyn trudności w uczeniu przeznaczone jest dla psychologów, logopedów, terapeutów, pracowników Poradni 23 stycznia 2012r. (poniedziałek)godziny: 10:00 - 15:00 Miejsce: CWROKoszt: 150 złCzas trwania: 6 hCele szkolenia:1. Zapoznanie z symptomami i diagnostyką CAPD2. Przedstawienie form Czym jest centralne przetwarzanie bodźców dźwiękowych?- dekodowanie fonetyczne,- separacja i integracja obuuszna,- rozpoznawanie procesów czasowych,- rozdzielczość Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego ( CAPD) – Objawy Etiologia CAPD5. CAPD w zaburzeniach rozwojowych ( dysleksja, ADHD, autyzm, Zespół Aspergera – trudności związane z prawidłową diagnozą, podobieństwa i różnice)6. Standardy postępowania diagnostycznego CAPD w tym prezentacja stosowanych testów behawioralnych ośrodkowych procesów Postępowanie terapeutyczne:a) W szkole – wskazówki dla nauczycieli,b) W domu – wskazówki dla rodzicówc) Formy pomocy – na przykładzie specjalistycznych treningów przypadków trudności w nauce, tj. trudności w pisaniu i czytaniu, a także zaburzeń artykulacji i problemów językowych oraz często współistniejących z nimi zaburzeń emocjonalnych, ma swe źródło w trudnościach przetwarzania dźwięku na poziomie centralnym. Przyczyną tych zaburzeń jest brak pełnego wykorzystania słyszanego sygnału akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach obwodowych (Katz, 1994).Diagnozując trudności dziecka związane z rozwojem mowy, uczeniem się, często poprzestaje się jedynie na sprawdzeniu czułości słuchu dziecka. Tymczasem, gdy obserwujemy: kłopoty z koncentracją uwagi, skupieniem się na głosie nauczyciela, brzydkie pismo z błędami, trudności w czytaniu, polegające na niewłaściwym łączeniu głosek w wyrazy, trudności z dobrym słyszeniem w szumie, myleniem podobnie brzmiących głosek jak p/b, t/d i takim też ich zapisywaniem, brakiem umiejętności konstruowania płynnych wypowiedzi, konieczność kilkakrotnego powtarzania poleceń, wówczas powinniśmy rozważyć przeprowadzenie diagnozy w kierunku centralnych zaburzeń przetwarzania się, że co najmniej u połowy dzieci z rozpoznanymi trudnościami w uczeniu się, dysleksją, zespołem zaburzeń uwagi i zachowania występują zaburzenia przetwarzania słuchowego. W wielu przypadkach, to właśnie trudności słuchowe są przyczyną opóźnień w nauce, trudności w czytaniu i pisaniu, czy zaburzeń prowadzi Pani Renata Borowiecka, pedagog specjalny i korekcyjny, terapeuta integracji sensorycznej, terapeuta neurorozwoju INPP, terapeuta Johansena IAS. Prowadzi Centrum Edukacji, Diagnozy i Terapii w Warszawie. Pracuje z dziećmi z trudnościami w uczeniu się i zaburzeniami rozwojowymi. Nauczyciel akademicki WSSE. Współzałożycielka Centrum Terapii Johansena IAS Polska w Warszawie. Uczestnicy otrzymują zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydawane przez Centrum Wspomagania Rozwoju Osobowości oraz Warszawski Oddział Nr 1 Polskiego Towarzystwa proszę kierować na formularzu zgłoszeniowym wysyłając go na adres e-mail cwro@ lub faksem 022 847- 95-41.
pVaD. 305fdidbmo.pages.dev/149305fdidbmo.pages.dev/233305fdidbmo.pages.dev/84305fdidbmo.pages.dev/98305fdidbmo.pages.dev/365305fdidbmo.pages.dev/10305fdidbmo.pages.dev/162305fdidbmo.pages.dev/346305fdidbmo.pages.dev/263
centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego forum
